Wraz z przystąpieniem Finlandii i – mamy nadzieję – Szwecji do NATO, rola Morza Bałtyckiego w kontekście naszego bezpieczeństwa znacząco wzrasta. Mamy jednak świadomość, że Rosja, również jako państwo bałtyckie, wykorzysta swój potencjał do destabilizacji sytuacji w regionie. Dlatego tak istotne jest budowanie odporności regionu i wzmacnianie jego bezpieczeństwa cywilnego. To obszary, które w ostatnim czasie nabrały nowego znaczenia dla Rady Państw Morza Bałtyckiego. Polska, co szczególnie pokazaliśmy w ubiegłym roku podejmując działania w odpowiedzi na kryzys migracyjny, może – z uwagi na swoje doświadczenia i położenie – być aktywnym uczestnikiem działań na rzecz m.in. budowania odporności, czy zwalczania zagrożenia handlu ludźmi i wyzysku. Wcześniejsze kontakty polskich instytucji, głównie ochrony ludności, z partnerami ukraińskimi sprawiają, że jesteśmy w stanie, we współpracy z nimi, szybko i sprawnie wskazać obszary, w których Rada Państw Morza Bałtyckiego może wspierać Kijów wiedzą, doświadczeniem i najlepszymi praktykami – powiedział szef polskiej delegacji, wiceminister Wojciech Gerwel.

Spotkanie w niemieckim Wismarze, w którym udział wzięli ministrowie spraw zagranicznych Niemiec, Danii, Islandii, Litwy, Norwegii i Szwecji, przedstawiciele Estonii, Finlandii, Łotwy, Polski oraz przedstawiciel UE, zakończyło przewodnictwo Niemiec w Radzie. Agenda spotkania koncentrowała się na obecnych wyzwaniach dla wielostronnej współpracy regionalnej oraz trzech priorytetach niemieckiej prezydencji - rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, wyzwaniach związanych z bronią z czasów II wojny światowej, zalegającą na dnie Morza Bałtyckiego, a także wzmacnianiu uczestnictwa młodzieży w debacie i współdecydowaniu o przyszłości regionu.

W Deklaracji z 20. Sesji Rady Państw Morza Bałtyckiego w Wismarze uczestnicy spotkania potępili działania Rosji w stosunku do Ukrainy oraz zadeklarowali solidarność z Kijowem oraz gotowość do jego dalszego wspierania. Z uwagi na skutki rosyjskiej agresji dla bezpieczeństwa regionalnego podkreślili oni znaczenie dalszego budowania odporności społeczeństw w regionie Morza Bałtyckiego, w tym m.in. wzmocnienia gotowości cywilnej, przeciwdziałania dezinformacji i fałszywym narracjom, a także ochrony i zwiększenia odporności wspólnej infrastruktury krytycznej oraz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i bezpieczeństwa dostaw. Podkreślili wspólny cel osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 roku oraz zwrócili uwagę na duży potencjał regionu w zakresie energii odnawialnej, w tym morskiej energii wiatrowej. Ministrowie podkreślili rolę RPMB jako istotnego forum dialogu politycznego na temat aktualnych kwestii, będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w regionie.

W 2022 r. państwa członkowie RPMB (Dania, Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska i Szwecja) oraz UE zawiesiły wszelką współpracę z Rosją (i Białorusią) w odpowiedzi na jej agresję na Ukrainie. W maju 2022 r. Rosja wystąpiła z Rady. Pozostali członkowie opowiedzieli się za kontynuowaniem regionalnej współpracy wielostronnej, mimo braku w niej Rosji. Z uwagi na obecne wyzwania i problemy w regionie, będące w dużej mierze następstwem rosyjskiej agresji na Ukrainę, Rada ocenia, że najistotniejszym obszarem jej działań jest wzmacnianie bezpieczeństwa i stabilności regionu.

 

* * *

Rada Państw Morza Bałtyckiego została utworzona w 1992 r. i odegrała istotną rolę w procesie instytucjonalizacji stosunków międzynarodowych w regionie Morza Bałtyckiego po zimnej wojnie.

Od 1998 RPMB jest obsługiwana przez stały międzynarodowy Sekretariat z siedzibą w Sztokholmie, w Szwecji. Od września 2020 r. Dyrektorem Generalnym Stałego Sekretariatu Rady Państw Morza Bałtyckiego w Sztokholmie jest amb. Grzegorz Marek Poznański.

W lipcu 2023 r. roczne przewodnictwo w Radzie rozpoczyna Finlandia.

 

Biuro Rzecznika Prasowego MSZ