103 lata temu, 11 listopada 1918 r., w chwili kiedy milkły działania wojenne na Zachodzie Europy, przybyły z Magdeburga do Warszawy Józef Piłsudski przejął władzę wojskową i stał się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa.

Wydarzenia listopada 1918 r. szeroko opisywano i komentowano niezależnie od różnic politycznych czy społecznych. Powszechnie w społeczeństwie polskim dominowało przekonanie o wyjątkowości tej chwili. Księżna Maria z Branickich pisała: „Dzień dzisiejszy należy do historycznych, do niezapomnianych, do weselszych, do triumfalnych! Jesteśmy wolni! Jesteśmy panami u siebie. Stało się i to w tak nieoczekiwanych warunkach”.

Redakcja „Kuriera Warszawskiego” tak oto informowała czytelników: „I doczekaliśmy się rzeczy, przekraczającej już granice dociekań ludzkich, doczekaliśmy się, że te właśnie moce, które Polskę rozdarły, padły upokorzone i same rozdarte, choć walczyły w przeciwnych obozach. A Polska zjednoczona, zmartwychwstaje”. 

Odzyskanie nieodległości oznaczało kres militarnych i dyplomatycznych starań pięciu pokoleń Polaków o Ojczyznę. Architektami odrodzonej II Rzeczypospolitej byli mężowie stanu: Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, gen. Józef Haller, Ignacy Daszyński, Wincenty Witos i Wojciech Korfanty oraz dyplomaci. Wywodzili się oni z licznych środowisk politycznych, posiadali różne wizje odradzającego się państwa, ale łączył ich nadrzędny cel odbudowania Polski niezależnej i suwerennej. Oni też wywarli największy wpływ na kształtujące się granice odrodzonej Niepodległej Polski. Ostatecznie ustalono je dopiero w 1921 r. w wyniku Traktatu Wersalskiego, powstań: śląskich, wielkopolskiego i sejneńskiego, plebiscytów narodowościowych i Traktatu Ryskiego.

Listopad 1918 roku przyniósł także odrodzenie się polskiej dyplomacji. 16 listopada 1918 r. wysłano pierwszą depeszę dyplomatyczną, w której Tymczasowy Naczelnik Państwa notyfikował powstanie niepodległego i suwerennego Państwa Polskiego. Ten dzień uznaje się za początek odrodzenia się polskiej dyplomacji po okresie zaborów. Pierwszym Ministrem Spraw Zagranicznych II Rzeczypospolitej został Leon Wasilewski, a jego następcą, pełniącym równocześnie funkcję premiera, światowej sławy pianista i kompozytor Ignacy Jan Paderewski. Po nim tekę objął Stanisław Patek, adwokat, sędzia Sądu Najwyższego, późniejszy Ambasador RP w Tokio i Waszyngtonie.

Biuro Rzecznika Prasowego

Ministerstwo Spraw Zagranicznych