„Temat kongresu dotyczy, jak sama nazwa wskazuje, sfery finansów samorządowych. Przed nami bardzo istotna zmiana zasad finansowania samorządów, której głównym celem ma być przywrócenie samodzielności i wzmocnienie finansów JST. Samorządowy Kongres Finansowy to doskonała okazja do szerokich rozmów m.in. na ten temat. Powinniśmy być zjednoczeni, działać wspólnie i wymieniać się doświadczeniami. To w efekcie pozwala jeszcze skuteczniej działać na rzecz naszych wspólnot lokalnych” - zaznacza Magdalena Czarzyńska-Jachim, pełniąca funkcję prezydentki Sopotu.

Jakie perspektywy samodzielności finansowej samorządów kreuje nowa rzeczywistość polityczno-gospodarcza?

Samodzielność finansowa to wiodący temat sopockiego kongresu. Wystąpienie wprowadzające „Priorytety dla samodzielności samorządów w nowej rzeczywistości” wygłosi Hanna Zdanowska, prezydent miasta Łodzi. Natomiast Janusz Lewandowski, poseł do Parlamentu Europejskiego, wygłosi wystąpienie na temat polityki spójności. Samorządowcy oczekują od nowego rządu odwrócenia dotychczasowego trendu spadku dochodów własnych i subwencji ogólnej - na rzecz dotacji. Jak będzie wyglądała planowana reforma systemu finansów JST? W jaki sposób wzmocnić możliwości planowania wieloletniego i zapewnić stabilność samorządom? W dyskusji z przedstawicielami miast i gmin weźmie udział Hanna Majszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.

Źródła finansowania inwestycji

Szybki wzrost inflacji spowodowany m.in. kryzysem energetycznym i konfliktem zbrojnym w Ukrainie oraz obniżające się realne dochody samorządowych finansów wywoływały w ostatnich latach negatywne skutki dla gospodarki kraju oraz stabilności finansowej samorządów. Pojawiające się optymistyczne prognozy dostępu do funduszy europejskich i perspektywa odbudowania dochodów własnych samorządów sprawiają, że miasta wzmacniają potencjał inwestycyjny i muszą szybko adaptować swoje budżety oraz strategie celem sprawnego podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Dla małych samorządów kluczowe może być wsparcie inwestycji w infrastrukturę lokalną, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz poprawa dostępności usług publicznych, podczas gdy dla dużych samorządów istotne mogą być inwestycje w duże projekty infrastrukturalne oraz innowacyjne technologie. Jakie są sposoby niwelowania głównych różnic i wyzwań w procesach inwestycyjnych pomiędzy małymi a dużymi samorządami? Z jakich źródeł finansowania alternatywnych do dotacji budżetowych, środków z funduszy spójności czy wsparcia z NFOŚiGW mogą skorzystać jednostki samorządu terytorialnego? Takie i inne pytania padną podczas sesji plenarnej „Niejednorodność polskich samorządów a wzmacnianie ich potencjału inwestycyjnego - priorytetowe obszary wsparcia inwestycji strategicznych”, której gospodarzem jest Bank Gospodarstwa Krajowego. W debacie wezmą udział Magdalena Czarzyńska-Jachim, prezydentka miasta Sopotu oraz Tomasz Robaczyński, wiceprezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego. O zasadach finansowania programów inwestycyjnych w samorządach opowie także Teresa Czerwińska, wiceprezes zarządu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, podczas sesji plenarnej drugiego dnia kongresu.

Jak samorząd może przyciągnąć inwestorów?

Współpraca samorządów oraz biznesu oparta na partnerstwie i dialogu może prowadzić do lepszej koordynacji działań, wykorzystania zasobów oraz osiągnięcia wspólnych celów rozwojowych dla regionów. Jakie są główne czynniki wpływające na atrakcyjność regionów dla inwestorów z perspektywy samorządów oraz jakie inicjatywy podejmowane przez samorządy skutecznie stymulują rozwój gospodarczy, zachęcając do inwestycji? W jakim wymiarze współpraca rządu, samorządu i biznesu może skutecznie wspierać rozwój lokalny i przyciąganie inwestorów do regionów? To tylko wybrane konteksty, które zostaną poruszone podczas sesji „Sposoby na rozwój, czyli jak samorząd może przyciągać inwestorów”. W debacie udział wezmą m.in. Ilona Galia Antoniszyn, dyrektor biura przedstawicielstwa politycznego grupy Volkswagen AG w Warszawie, oraz Andrzej Dycha, prezes zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.

Alternatywne źródła finansowania zielonej transformacji

Cele klimatyczne oraz otoczenie ekonomiczne sprawiają, że samorządy skupiają się na kreowaniu projektów wspierających transformację energetyczną i rozwiązań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Kluczowym aspektem realizacji tych inwestycji jest kwestia dostępności środków własnych, krajowych oraz funduszy europejskich. Po jakie alternatywne do środków własnych źródła finansowania mogą sięgać samorządy przy budowie instalacji odnawialnych źródeł energii, czy szerzej całego ekosystemu energetycznego z magazynami energii, sieciami przesyłowymi i inteligentnymi licznikami? W sesji „Alternatywne źródła finansowania zielonej transformacji oraz zrównoważonego rozwoju w miastach” wezmą udział Marcin Borek, dyrektor Funduszu Inwestycji Samorządowych w Polskim Funduszu Rozwoju; Krzysztof Mączkowski, skarbnik miasta Łodzi; Stanisław Szultka, dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, i Jan Szyszko, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Budżety na nową kadencję

Nie zabraknie także praktycznej wiedzy na temat konstruowania budżetów JST. Gospodarzem sesji „Inżynieria finansowa JST, czyli jak finansować inwestycje w warunkach regulacyjnych i ostrożnościowych” jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Udział wezmą m.in. Piotr Husejko, skarbnik miasta Poznania, Anna Łopaciuk, menedżer ds. inwestycji publiczno-prywatnych w Banku Gospodarstwa Krajowego, i Bartłomiej Pawlak, wiceprezes zarządu w Polskim Funduszu Rozwoju. Eksperci odpowiedzą m.in. na pytania, czy i jakie narzędzia finansowe umożliwiają spełnienie zasad ostrożnościowych i realizację inwestycji rozwojowych.

Ważnym punktem programu będzie także sesja „Skarbowa ewolucja w rozliczeniach. Co jeszcze jest potrzebne samorządom przed wejściem KSeF w życie?”. W dyskusji wezmą udział m.in. Tomasz Tratkiewicz, dyrektor Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów, oraz Krzysztof Rogowski, reprezentujący Departament Analiz Krajowej Administracji Skarbowej. Zakończył się etap konsultacji projektu rozwiązań prawnych w zakresie obowiązkowego e-fakturowania w Krajowym Systemie e-Faktur. W połowie maja, podczas kongresu, można spodziewać się zatem debaty pogłębiającej problematykę planowanych ze strony ministerstwa rozwiązań.

W ramach panelu „Rejestr umów – niezbędna składowa otwartego budżetu samorządu” eksperci postarają się zdefiniować, czym jest otwarty budżet i zidentyfikować oraz ocenić bariery i wyzwania stojące na drodze do większego udziału obywateli w nadzorze nad wykorzystaniem środków publicznych.

Zmiany w systemie podatkowym

O skutkach zmian ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rozmawiać będą natomiast Izabela Kuś, skarbnik miasta Gdańska, i Jarosław Neneman, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Reformy wymaga przede wszystkim podatek od nieruchomości. Zmiana, której oczekiwać można w nadchodzących miesiącach, jest pokłosiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który uznał część przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych za niezgodne z Konstytucją RP. Czy zatem od 2025 roku podatek od nieruchomości będzie generował takie same koszty i dochody jak dotychczas? Czy ewentualne ryzyka związane z nowelizacją przepisów dadzą się zaakceptować w świetle potencjalnych korzyści płynących z pewnego i stabilnego przedmiotu opodatkowania? Szczegóły będzie można poznać drugiego dnia Local Trends - Samorządowego Kongresu Finansowego w Sopocie.

Podczas dwóch dni kongresu odbędzie się kilkadziesiąt debat z udziałem przedstawicieli rządu, samorządów, biznesu oraz nauki. Wydarzeniu towarzyszy spotkanie otwarte „Wieczorna rozmowa o samorządzie: O wizji przywództwa i kształtowaniu miasta, jako wspólnoty” z udziałem Magdaleny Czarzyńskiej-Jachim, prezydentki miasta Sopotu, i Aleksandry Dulkiewicz, prezydentki miasta Gdańska.

Local Trends - Samorządowy Kongres Finansowy

13-14 maja 2024, Sheraton Sopot Hotel

Rejestracja na Local Trends - Samorządowy Kongres Finansowy dostępna jest pod linkiem: www.localtrends.pl

Local Trends to projekt, którego celem jest wzmocnienie głosu gmin, miast, powiatów i województw w dyskusji o rozwoju społeczno-gospodarczym jednostek samorządu terytorialnego oraz kraju. Inicjatorami Local Trends są Centrum Myśli Strategicznych i Grupa MTP we współpracy z partnerami samorządowymi. Nad jakością merytoryczną wydarzeń czuwa Rada Programowa składająca się z kilkudziesięciu ekspertów - przedstawicieli administracji państwowej, samorządów, biznesu oraz nauki.

Gospodarze: Miasto Sopot, Miasto Poznań, Samorząd Województwa Pomorskiego, Samorząd Województwa Wielkopolskiego.

Organizatorzy: Fundacja Centrum Myśli Strategicznych, Grupa MTP

Patronat honorowy: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Wojewoda Pomorska Beata Rutkiewicz

Partnerzy samorządowi: Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Powiatów Polskich oraz Związek Województw RP

Partner generalny: PLAY

Partnerzy strategiczni: Bank Gospodarstwa Krajowego, Samorząd Województwa Pomorskiego

Partner premium: Autopay

Partnerzy: Agencja Rozwoju Pomorza, Betacom, EMKA Oil, ORLEN Neptun

Sponsorzy: Comarch, Grupa Luxmed, Narodowy Instytut Wolności, Polski Fundusz Rozwoju

Partnerzy merytoryczni: Fundacja RC, Instytut Finansów Publicznych, Kompaktowy Pleszew, Polska Unia Mobilności Aktywnej, Think Tank, WWF Polska, Związek Miast i Gmin Morskich

Partnerzy instytucjonalni: Gdański Inkubator Przedsiębiorczości STARTER, Gdański Klub Biznesu, Polska Izba Gospodarcza, Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski, Stowarzyszenie Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, Stowarzyszenie PRO, Unia Miasteczek Polskich, Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa, Wielkopolski Związek Pracodawców, Związek Gmin Pomorskich

Źródło informacji: Grupa MTP