Wybierz kontynent

Aleksander Sochaczewski - tkał pędzlem Sybiraków

Malarz i sybirak, autor cyklu obrazów przedstawiających życie zesłańców syberyjskich po powstaniu styczniowym. Zbiór jego 118 obrazów i szkiców znajduje się w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

Aleksander Sochaczewski ok. 1913 r.i Fot. Polona.pl

Urodził się 3 maja 1843 r. w Iłowie pod Sochaczewem w rodzinie żydowskiej jako Lejb Sonder. W 1858 r. rozpoczął studia w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych i był uważany za utalentowanego ucznia. Podobnie jak wielu wówczas studentów zaangażował się w działalność niepodległościową, brał udział w manifestacjach patriotycznych i kolportował tajne broszury.

Dobrze zapowiadającą się karierę malarza przerwało aresztowanie przez władze carskie 1 września 1862 r., które zmieniło także jego życie. Podczas domowej rewizji znaleziono u niego m.in. tajną prasę, druki konspiracyjne, broń i formy do odlewania kul. Trafił do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej i 24 kwietnia następnego roku, już po wybuchu powstania styczniowego, został skazany na karę śmierci. Jednak decyzją wielkiego księcia Konstantego, namiestnika Królestwa Polskiego, karę zamieniono na 20 lat katorgi. W 1863 r. Sochaczewski wyruszył na Syberię, do Usolu koło Irkucka. Po amnestii odbywał jeszcze karę zesłania w Irkucku, a później w Permie.

 

 Pożegnanie Europy A. Sochaczewskiego.
Wikipedia Commons

 

Z Syberii wrócił w 1883 r., jednak w wyniku zakazu władz carskich, nie mógł osiedlić się w Królestwie Polskim. Początkowo zamieszkał w Monachium, później w Brukseli, a od 1901 r. w Wiedniu. Na emigracji zaczął tworzyć, a osobiste przeżycia zdeterminowały tematykę jego malarstwa. Na podstawie przywiezionych z Syberii szkiców malował obrazy przedstawiające życie zesłańców, warunki ich pracy i portrety katorżników. Jednym z najsłynniejszych takich obrazów jest „Pożegnanie Europy” z 1894 r. przedstawiające postój przy słupie granicznym w czasie podróży na Sybir. Sochaczewski wystawiał prace na pokazach w Monachium, Londynie czy Krakowie.

W 1913 r. brał udział w wystawie zorganizowanej we Lwowie w rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Wówczas zdecydował się przekazać miastu kolekcję swoich obrazów w zamian za dożywotnią rentę. Zmarł 15 czerwca 1923 r. w Biedermannsdorf w Austrii. Cykl obrazów Sochaczewskiego nie uległ rozproszeniu i po 1956 r. został zwrócony Polsce przez władze ZSRR. Od 1963 r. 118 obrazów i szkiców znajduje się w zbiorach Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

 mb. /zb

© PowiemPolsce.pl Redaktor

Powiązane wydarzenia

1843-05-03

W Iłowie urodził się Aleksander Sochaczewski, malarz i sybirak, autor obrazów dokumentujących zsyłki po powstaniu styczniowym, m.in. „Pożegnanie Europy” (1894) eksponowane w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, oddziale Muzeum Niepodległości.

Iłów (Polska)

182. rocznica

1923-06-15

W Biedermannsdorf zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz i sybirak, autor obrazów dokumentujących zsyłki po powstaniu styczniowym, m.in. „Pożegnanie Europy” (1894) eksponowane w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, oddziale Muzeum Niepodległości.

Wiedeń (Wiedeń, Austria)

102. rocznica

Iłów (Polska)

Miejsca Polaków na świecie

Miejsca Polaków na świecie

Zapisz się do newslettera

Jesteś tutaj