Leszek Moczulski to postać, która na trwałe zapisała się w historii powojennej Polski. Jego niezłomne dążenia do odzyskania suwerenności przesłaniają cienie na jego życiorysie. Pozostanie w naszych sercach on i „Wojna Polska...”.

Poniżej zamieszczamy jedynie szkic do biografii Lema, Leszka Karpatowicza, Natalii Naruszewicz czy Roberta Trzywdara – bo takich m.in. pseudonimów używał śp. Leszek Moczulski. Jego bogate w wydarzenia i owoce życie woła o wspomnienia czy bardziej wnikliwe i szersze opracowania, również na portalu PowiemPolsce.pl.

 

Patriotyczny rodowód

Leszek Moczulski urodził się 7 czerwca 1930 r. w Warszawie. Jego babcia była działaczką Organizacji Bojowej PPS Józefa Piłsudskiego, brała udział w słynnej akcji na Placu Grzybowskim w Warszawie 13 listopada 1904 r. Jego matka była w konspiracji w Armii Krajowej.

Po wojnie Leszek Moczulski wraz z rodziną przeniósł się z Warszawy do Sopotu. W 1946 dołączył do Podziemnej Zbrojnej Organizacji Młodzieżowej w Sopocie. Wkrótce po powrocie do Warszawy podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim.  W latach 1947-1948 należał do Związku Walki Młodych.   

 

PZPR i Trybuna Ludu

W 1948 roku został członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, był sekretarzem oddziałowej organizacji partyjnej PZPR na Wydziale Prawa UW. Wykluczony z partii w 1950 r. za odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne i popieranie Władysława Gomułki.

W latach 1950-1957 był dziennikarzem w wielu stołecznych gazetach, m.in.: "Trybuna Ludu", "Wieś", "Życie Warszawy" i "Dookoła świata". W tym czasie redagował także pisma zakładowe, takie jak: "Komunard" i "Budujemy Trakt Starej Warszawy".

 

Pierwsze aresztowanie

W 1952 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. W 1957 r. został po raz pierwszy aresztowany. Zarzucano mu, że przekazywał prasie zachodniej informacje na temat sytuacji wewnętrznej w PRL, wpływając na negatywny wizerunek władzy w Polsce na Zachodzie.

W 1958 r., na mocy decyzji Sądu Wojewódzkiego, który orzekł o jego niewinności, wyszedł z aresztu. W tym samym roku ukończył historię na Uniwersytecie Warszawskim. Po wyjściu z więzienia krótko pracował w Telewizji Polskiej, po czym otrzymał dwuletni (1958-1960) zakaz wykonywania pracy dziennikarskiej.

  

W środowisku piłsudczyków

Lata 60. to okres, kiedy Moczulski poświęcił się pracy konspiracyjnej nawiązując liczne kontakty z przedstawicielami przedwojennego środowiska piłsudczykowskiego m.in. z gen. Romanem Abrahamem, weteranem armii II RP. W kolejnych Moczulski podkreślał swoje inspiracje środowiskiem piłsudczykowskim.

Od 1961 r. kierował działem historycznym w tygodniku "Stolica"; w latach 1962-1970 był kierownikiem Akcji Historycznej. W latach 70. XX w. był jawnym działaczem tzw. konwentu (1971-1979), a zarazem członkiem tajnej komórki "Romb" będącej kierownictwem tzw. nurtu niepodległościowego.

  

Współzałożyciel ROPCIO

Był współzałożycielem powstałego w marcu 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Jako jeden z dwójki rzeczników pełnił w nim – obok Andrzeja Czumy, drugiego rzecznika – rolę nieformalnego przywódcy. Był redaktorem pisma "Opinia". Po powstaniu ROPCiO poddawany był przez władze komunistyczne licznym represjom; łącznie zatrzymano go ok. 250 razy. 

W czerwcu 1979 r. na łamach związanego z częścią ROPCiO podziemnego pisma „Droga” Leszek Moczulski opublikował artykuł, który później został uznany za manifest ideowy powstającego ruchu politycznego. „We wrześniu 1977 r. uchwaliliśmy deklarację polityczną, odrzucającą decyzje jałtańskie trzech mocarstw z 1945 r., przekazujące Polskę pod kuratelę sowiecką. Uznaliśmy, że jest to akt bezprawny, sprzeczny z prawem międzynarodowym. Było to pierwsze PRL jawne, uchwalone na jawnym zebraniu i podpisane przez jego uczestników oświadczenie, kwestionujące legalność PRL i hegemonię sowiecką" – wspominał Moczulski w rozmowie z PAP w 2017 r.

  

Konfederacja Polski Niepodległej i kolejne więzienie

We wrześniu 1979 r. założył własną partię polityczną pod nazwą Konfederacja Polski Niepodległej, której celem było odzyskanie pełnej niepodległości. Jesienią 1980 r. został aresztowany za swoje niezłomne obstawanie za uzyskaniem przez Polskę niepodległości. Było to jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego, kiedy trwał festiwal solidarności. Aresztowanie - ujawniły to po latach ówczesne dokumenty - zostało przeprowadzone na stanowcze życzenie Moskwy.  

Dwa lata później skazano go na 7 lat więzienia. Zwolniony na mocy amnestii w 1984 r. W kolejnym procesie w 1985 r. skazany na 4 lata, zwolniony w 1986 r. W 1987 r. wyjechał na zachód. Spotkał się wtedy między innymi z wiceprezydentem USA George m H.W. Bushem

 

Oponent „Okrągłego Stołu”

Krytykował obrady okrągłego stołu. W 1990 r. kandydował w wyborach prezydenckich; z 2,5 proc. głosów zajął ostatnie miejsce. W latach 1991-1997 był posłem na Sejm RP. Nie powiodły się jego starania jako lidera KPN o tekę ministra obrony w rządzie Stefana Olszewskiego. Na przeszkodzie stanęła zapewne ujawniona później informacja, ze na tzw. liście Macierewicza założyciel KPN figuruje jako tajny współpracownik SB w  latach 1969-76, o pseudonimie Lech. Echem odbiły się słowa Leszka Moczulskiego, które padły z mównicy sejmowej do posłów SLD dnia 1 lutego 1992 r.. Lider KPN w trakcie debaty nad majątkiem byłej PZPR powiedział dobitnie, że skrót PZPR należy rozszyfrować: „płatni zdrajcy, pachołki Rosji”. W 1998 r. przeszedł na emeryturę.

 

Autor

Był autorem licznych programów i broszur politycznych z lat 70. i 80.: "Program 44" (1976), "Rewolucja bez rewolucji" (1979), "Walka strajkowa w Polsce – rok 1980" (1980), "III Rzeczpospolita. Zarys ustroju politycznego" (1984), "Krajobraz przed bitwą" (1987), a także poczytnych książek historycznych, m.in. "Szpony czarnego orła" (1969), "Dylematy. Wstęp do historii politycznej Europy Zachodniej 1945-70" (1971), "Wojna polska 1939" (1972), "Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni" (1999), "Narodziny Międzymorza" (2008).

  

Autolustracja

W 2006 r. Sąd Lustracyjny prawomocnie orzekł, że Moczulski współpracował z SB od 1969 r. do kwietnia 1977 r., co zataił w swoim oświadczeniu lustracyjnym. W 2008 r. Sąd Najwyższy uznał Moczulskiego za kłamcę lustracyjnego. W 2011 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uwzględnił skargę Moczulskiego. W 2012 r. Sąd Najwyższy, powołując się na wyrok ETPCz, uchylił orzeczenia wobec Moczulskiego. Sprawę przekazano Sądowi Okręgowemu w Warszawie. W czerwcu 2013 rozpoczął się trzeci proces autolustracyjny Leszka Moczulskiego. W 2018, kiedy postępowanie nadal nie zostało zakończone w I instancji, Leszek Moczulski cofnął wniosek o autolustrację, motywując to pogarszającym się stanem zdrowia.

 

Uznanie za życia i po śmierci

W 2015 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył Leszka Moczulskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Dokładnie trzy lata przed śmiercią 10 października 2021 roku brał udział w zorganizowanym przez Donalda Tuska i Platformę Obywatelską wiecu w obronie Unii Europejskiej w Warszawie, na placu Zamkowym.   

Informacja o śmierci patrioty wywołała żywe reakcje w sferze publicznej i w Internecie.

- „Odszedł Leszek Moczulski, antykomunista wtedy, gdy to wymagało odwagi i poświęcenia a nie było drogą do kariery. Miała być „rewolucja bez rewolucji' i się dokonała, na pożytek i chwałę Polski. Żegnaj przywódco KPN; Byłeś inspiracją dla pokoleń patriotów” – napisał Radosław Sikorski, Minister Spraw Zagranicznych RP na platformie X po śmierci współzałożyciela ROPCIO.

 

Źródła: m.in. Wikipedia, PAP, Facebook, X. 

BEB