To 103. gwiazda na łódzkiej Walk of Fame, która jest hołdem dla artystycznych osiągnięć ludzi kina.

"Urodziłem się w Paryżu, stolicy kinematografii, w którym wyrosły dwa główne nurty w filmie – fabularny i dokumentalny, którego przedstawiciele jestem. Fenomenem jest wspaniała współpraca twórców filmów fabularnych i dokumentalnych. My, dokumentaliści, korzystaliśmy z osiągnięć filmu fabularnego, ucząc się dramaturgii, konstrukcji, prowadzenia postaci. Fabularzyści zaś próbowali naśladować nas w odróżnianiu prawdy od fałszu. Tworzyliśmy koalicję czerpiącą z naszych doświadczeń" – powiedział Łoziński przed odsłonięciem tablicy ze swoim imieniem i nazwiskiem w Łódzkiej Alei Gwiazd.

Przyznał, że z Łodzią związany jest poprzez Szkołę Filmową, którą ukończył oraz dziadków mieszkających w przeszłości przy ul. 28 Pułku Strzelców Kaniowskich.

Gwiazdę Łozińskiego wmurowano na ul. Piotrkowskiej w rejonie numeru 66. Przed jej odsłonięciem laudację odczytał Jacek Petrycki, operator i przyjaciel Łozińskiego. Przybliżył on dorobek jednego z najwybitniejszych polskich dokumentalistów oraz poruszane przez niego w filmach tematy.

Marcel Łoziński urodził się 17 maja 1940 r. w Paryżu w rodzinie polskich emigrantów. W 1965 r. ukończył Wydział Łączności na Politechnice Warszawskiej i pracował w Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie jako inżynier dźwięku. Dwa lata później rozpoczął studia reżyserskie w Szkole Filmowej w Łodzi. Ukończył je w 1971 r.

Jego twórczość była w dużej kontrze do systemu; poruszała kwestie drażliwe zarówno dla władzy komunistycznej, jak i dla społeczeństwa polskiego po transformacji ustrojowej. Klasykę polskiego dokumentu lat 70. ubiegłego wieku stanowią filmy autorstwa Łozińskiego: "Happy end", "Zderzenie czołowe", "Król", "Egzamin dojrzałości", "Próba mikrofonu".

W styczniu 1980 r. został usunięty z warszawskiej Wytwórni Filmów Dokumentalnych, po zatrzymaniu przez cenzurę kolejnych filmów. W pełni do twórczej aktywności wrócił po stanie wojennym, a największe sukcesy przyniosły mu pierwsze lata po transformacji ustrojowej. Do najbardziej znanych i najczęściej nagradzanych filmów Łozińskiego należą: "Siedmiu Żydów z mojej klasy", "Wszystko się może przytrafić" i przede wszystkim "89 mm od Europy". Ten nominowany do Oscara dokument opowiada o przejściu granicznym w Brześciu, gdzie wymieniane są koła pociągów, bo białoruskie tory są szersze o 89 mm od polskich, europejskich. Film był metaforą przemian ustrojowych w 1989 roku.

Łoziński jest laureatem Europejskiej Nagrody Filmowej oraz wielu nagród na innych festiwalach. Należy do Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej oraz Europejskiej Akademii Filmowej. Wykłada w Szkole Wajdy (Wajda School).

Odsłonięcie gwiazdy wybitnego dokumentalisty było jednym z wydarzeń towarzyszących trwającemu w Łodzi 34. Festiwalowi Mediów "Człowiek w Zagrożeniu". W programie wydarzenia organizowanego przez Muzeum Kinematografii w Łodzi jest prezentacja ok. 60 filmów dokumentalnych i 30 reportaży, spotkania z ich twórcami oraz uznanymi dokumentalistami i reporterami. W sobotę ogłoszeni zostaną laureaci konkursów na najlepszy film dokumentalny oraz reportaż telewizyjny i audio.

Po uroczystości odsłonięcia gwiazdy w siedzibie Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi (NCKF) zaplanowano spotkanie z reżyserem oraz projekcje jego filmów dokumentalnych "Wizyta", "Próba mikrofonu", "Ćwiczenia warsztatowe", "89 mm od Europy".

Łódzka Aleja Gwiazd wzorowana jest na hollywoodzkiej Walk of Fame. Inicjatorem jej powstania w 1996 r. był Jan Machulski, a projektantem gwiazdy Andrzej Pągowski. Pierwsza mosiężna gwiazda, Andrzeja Seweryna, została wmurowana dwa lata później.

Dotąd odsłonięto 103 gwiazd, którymi uhonorowano zasłużonych dla polskiej kinematografii m.in. reżyserów - Krzysztofa Kieślowskiego, Andrzeja Wajdę, Romana Polańskiego, Krzysztofa Zanussiego, Janusza Morgensterna, Stanisława Bareję, Jerzego Antczaka, Wojciecha Jerzego Hasa, Krzysztofa Zanussiego, Jerzego Skolimowskiego; aktorów i aktorki - Tadeusza Łomnickiego, Krystynę Jandę, Janusza Gajosa, Gustawa Holoubka, Maję Komorowską, Cezarego Pazurę, Jana Machulskiego, Wojciecha Pszoniaka, Zbigniewa Cybulskiego, Stefana Jaracza, Leona Niemczyka; twórców muzyki filmowej - Wojciecha Kilara, Zbigniewa Preisnera, Henryka Kuźniaka oraz operatorów m.in. Pawła Edelmana i Jerzego Lipmana, a także producentów - m.in twórców filmu "Ida", czy autora filmów animowanych Tomasza Bagińskiego.(PAP)

autor: Bartłomiej Pawlak

bap/ dki/