W dwudniowej konferencji, organizowanej przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich - głównego organizatora Forum Ekonomicznego w Karpaczu - wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej i Uniwersytetem Warszawskim wzięło udział ponad 500 przedstawicieli rządów, organizacji międzynarodowych, środowisk akademickich i sektora prywatnego. W Starej Bibliotece na Kampusie Głównym UW debatowali europejscy i amerykańscy eksperci w zakresie geopolityki, gospodarki, cyberbezpieczeństwa.

„Wzmacnianie bezpieczeństwa i odporności kraju nie może polegać jedynie na zagranicznych zakupach sprzętu - musimy postawić na własną innowacyjność, własne pomysły, własne patenty” - powiedział prof. dr hab. Alojzy Zbigniew Nowak, rektor UW.

Podczas Forum odbyło się blisko 50 paneli dyskusyjnych, sesji plenarnych i rozmów specjalnych, skoncentrowanych na trzech ścieżkach tematycznych: „Wojna i Społeczeństwo”, „Nowe Technologie i Łańcuchy Dostaw” oraz „Geopolityka i Gospodarka”. Dyskutowano o bezpieczeństwie militarnym, energetycznym, gospodarczym i cybernetycznym, a także o budowaniu odporności społecznej.

„Nie ma bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej bez Polski, a klucz do pokoju i stabilności całego regionu leży właśnie w naszym państwie. Mamy do odegrania kilka istotnych ról: łącznika transatlantyckiego wykorzystującego swoje dobre relacje tak z Brukselą, jak i Waszyngtonem, gospodarczego lidera regionu i całej Europy oraz państwa przyciągającego Ukrainę do struktur i wartości Zachodu” - powiedział Władysław Kosiniak-Kamysz.

Wicepremier zauważył, że Forum zostało zorganizowane w doskonałym momencie: trwają przygotowania do szczytu NATO w Kopenhadze, na którym Polska chce pokazać, że „wschodnia flanka Sojuszu Północnoatlantyckiego zdaje egzamin”, a także forsować dalsze zwiększanie wydatków na obronność przez wszystkie kraje członkowskie.

„Doskonale widać, że serce Unii oraz NATO bije teraz właśnie tu: w Europie Środkowo-Wschodniej, wzmocnionej dodatkowo bliskimi więzami z krajami skandynawskimi i nordyckimi. To nasz region odnowi Europę, a Polska, która ma szansę awansować do grona trzech najsilniejszych gospodarek w UE, stanie się wreszcie graczem rozgrywającym, a nie rozgrywanym” - dodał szef MON.

Tematy konferencji były tak dobrane, żeby wybrzmiało w nich wszystko, co wiąże się z szeroko rozumianym bezpieczeństwem. Uczestnicy Forum stawiali pytania o jedność Europy - „Czy Europa w sprawach bezpieczeństwa jest dziś w stanie przemówić jednym głosem?”; wskazywali na bezzałogowe statki powietrzne, jako środki zmieniające oblicze współczesnych konfliktów - „Armia dronów, armia przyszłości?”; zastanawiali się nad konsekwencjami wstąpienia Szwecji i Finlandii do Sojusz Północnoatlantyckiego - „Morze wewnętrzne NATO - bezpieczny Bałtyk po rozszerzeniu NATO”.

Tematem, który pojawił się w kilku panelach, była militarna zdolność Unii Europejskiej w obliczu nadciągających zagrożeń. Uczestnicy konferencji podkreślali, że integracja europejskiego przemysłu obronnego stwarza szansę na zwiększenie potencjału militarnego, innowacyjności i konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Zdaniem ekspertów wyzwania w tej kwestii obejmują zachowanie suwerenności poszczególnych państw, standaryzację technologii i procedur, a także zapewnienie stabilnego finansowania wspólnych projektów.

Podczas Forum nie zabrakło również tematów dotyczących zastosowania sztucznej inteligencji we współczesnym konflikcie zbrojnym. Zastanawiano się, jak AI wpłynie na potęgę państw, czym jest bezpieczeństwo cywilizacyjne, jakimi narzędziami firmy technologiczne sprawują władzę, a także kim są technomagnaci i czy Dolina Krzemowa będzie finansować separatyzmy.

Uczestnicy Forum podkreślili, że wojna to nie tylko strategie militarne i polityczne kalkulacje - ale to przede wszystkim tragedia milionów ludzi, którzy codziennie zmagają się z jej skutkami. Dotknięci wojną stają przed takimi wyzwaniami, jak dostęp do podstawowych usług, przesiedlenia, poszukiwanie bezpieczeństwa w nowym, obcym miejscu, czy towarzysząca im długo po zakończeniu działań wojennych trauma. Eksperci wskazywali, jak wojna wpływa na strukturę społeczną, relacje międzyludzkie i tożsamość kulturową, a także jak międzynarodowa społeczność może efektywniej wspierać ofiary konfliktów, zapewniając pomoc humanitarną, psychologiczną i szansę na powrót do normalności.

Patronat nad Forum Bezpieczeństwa Europy Środkowej i Wschodniej objęli Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister obrony narodowej, oraz Piotr Zgorzelski, wicemarszałek Sejmu RP.

Źródło informacji: PAP MediaRoom