- Jeśli jakaś impreza, w tym wypadku festiwal muzyczny, odbywa się od 30 lat, to mamy do czynienia z pewnym fenomenem. Nie mam żadnych wątpliwości, że impreza organizowana przez Jurka Owsiaka wychowała już dwa pokolenia uczestników. Ci, którzy przyjeżdżali w połowie lat 90. na Przystanek Woodstock dzisiaj przyjeżdżają tam z dziećmi i to jest wielki sukces organizatorów – powiedział PAP prof. Waldemar Kuligowski, kierownik Zakładu Antropologii Kulturowej z Instytutu Antropologii i Etnologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prof. Kuligowski podkreślił również, że w połowie lat 90. pojawienie się takiego festiwalu, w dodatku darmowego, było swego rodzaju ewenementem. Woodstock od początku był realizowany przez Fundację Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i od początku związany był z jej charytatywną działalnością. To uplasowało ten festiwal na trochę odmiennej pozycji niż inne tego rodzaju wydarzenia.

Pierwszy Przystanek Woodstock, którego hasłem było „Miłość, Przyjaźń, Muzyka”, odbył się w Czymanowie nad jeziorem Żarnowieckim w dniach 15 – 16 lipca 1995 r. Wystąpili wówczas: Myslovitz, Yo, Green Grass, Obstawa Prezydenta, Hurt, S.W.A.T., Piotruś Pan, Fire Band, Zdrowa Woda, Swawolny Dyzio, Pabieda, Blues Rock Guitar Workshop, IRA, Ankh, Nocna Zmiana Bluesa, Gang Olsena, Orkiestra Na Zdrowie, Ahimsa, Tortiiia Flat, Żuki, Lubomski Na Reszcie, Quo Vadis, Urszula, Background oraz Pan Witek - gość z Atlantydy. Gama stylów muzycznych, jakie reprezentowali wykonawcy, była szeroka – od różnych odmian rocka, przez bluesa do muzyki pop.

- Festiwal zaczynał w zupełnie szalony sposób stawać na nogach. Nie było sceny, nagłośnienie, żadnego zaplecza, zaczynaliśmy od zera. Wszystko było oparte na takim funkcjonowaniu entuzjastów, którzy chcą, żeby to zorganizować. Festiwal jest przykładem, że jak się ma pomysł i entuzjazm to musi się udać – wspominał w rozmowie z PAP Jurek Owsiak, pomysłodawca festiwalu Przystanek Woodstock. – Na początku naprawdę nikt nie wiedział, na czym to będzie polegało, więc musieliśmy też uczyć publiczność, jak ma się zachowywać, aby ten festiwal przetrwał, aby mieli dla siebie szacunek, aby dbali o to, gdzie są – dodał.

Nazwa imprezy była kompilacją dwóch zjawisk z amerykańskiej kultury – pamiętnego festiwalu Woodstock z 1969 r. i 110-odcinkowego serialu „Przystanek Alaska” (1990 – 1995), który dla młodych ludzi w Polsce stał się kultowym. Początkowo charakter Przystanku Woodstock nawiązywał do festiwalu w Jarocinie, szybko jednak zaczął ewoluować.

- Przystanek Woodstock nie był kontynuacją Jarocina. Dwa razy robiłem wcześniej Jarocin z Walterem Chełstowskim i to mnie nauczyło, czego nie chciałbym, aby było na festiwalu, czyli agresji, która była w Jarocinie. Walczyliśmy z nią skutecznie przez pierwsze lata i zbudowaliśmy festiwal takim, jakim on jest – tłumaczył Owsiak.

Pierwszy festiwal muzyki rockowej w Jarocinie odbył się w czerwcu 1980 r. Impreza ta stała się na kolejnych kilkanaście lat świętem rocka i młodzieży poszukującej przestrzeni do wyrażenia siebie. W latach 1980 – 1982 impreza nosiła nazwę Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji. W 1983 r. nazwę zmieniono na Festiwal Muzyków Rockowych. Termin rockowych obejmował szerokie spektrum gatunków, takich jak m.in. punk rock, heavy metal, blues, reggae czy muzyka alternatywna. W 1994 r. odbył się ostatni jarociński festiwal w formule wypracowanej w latach 80. Kolejne lata były czasem – mniej lub bardziej – udanych prób reaktywacji tej imprezy. Przystanek Woodstock nie był formalnie kontynuacją Jarocina, ale w podobnym stylu wypełniał pustą przestrzeń, jaka po Jarocinie powstała.

- Przystanek Woodstock zaczął się wtedy, kiedy skończył się Jarocin. To był rzeczywiście okres gwałtownych przemian. PRL-owski Jarocin był przede wszystkim festiwalem pod znakiem buntu i subkultur. Natomiast Przystanek Woodstock, jak patrzymy na niego z perspektywy czasu, to wydarzenie moim zdaniem przede wszystkim obywatelskie i pod znakiem tego, co w literaturze przedmiotu określa się jako „poważny wypoczynek” – oceniał prof. Kuligowski, antropolog kulturowy. – Tutaj myślę o tej części Woodstocku, która dzieje się poza główną sceną, czyli Akademii Sztuk Przepięknych, warsztatach dotyczących demokracji, obywatelskości, ekologii, ale też na przykład nauki udzielania pierwszej pomocy. To jest niezwykle ważny element programu Przystanków Woodstock – dodał.

Przystanek Woodstock, organizowany przez Fundacje Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, nie miał stałej lokalizacji, kolejne jego edycje odbywały się w różnych miejscach, w: Szczecinie, Żarach, Lęborku i Kostrzynie nad Odrą, gdzie gościł przez kilkanaście lat. Festiwal rozpoczął się w czasie transformacji politycznej, gospodarczej i kulturowej. W pierwszych latach bliżej mu było do atmosfery lat 80. niż do formy dzisiejszych festiwalów muzycznych. Z czasem jednak rozwijał się i ewoluował. W marcu 2018 r. organizator poinformował, że ze względów prawnych nazwa „Przystanek Woodstock” nie może być dalej używana, a festiwal zmieni nazwę na „Pol'and'Rock Festival”. Pod nową nazwą po raz pierwszy odbył się w 2018 r. w Kostrzynie nad Odrą.

Oprócz muzyki, która była głównym sensem festiwalu, jedną z najważniejszych imprez dodatkowych Przystanku Woodstock i Pol'and'Rock Festivalu była Akademia Sztuk Przepięknych. W ramach tego działania na festiwalu pojawiały się wybitne osoby z różnych dziedzin kultury i życia społecznego, wśród których byli m.in. Andrzej Wajda, prof. Jerzy Bralczyk, Olga Tokarczuk, Lech Wałęsa, Anna Dymna, Manuela Gretkowska, Marek Kondrat, Janina Paradowska, prof. Zbigniew Lew-Starowicz, gen. Roman Polko, Bogusław Wołoszański, Agnieszka Holland, Maria Czubaszek, ks. Jan Kaczkowski, Janina Ochojska, Andrzej Mleczko.

Pol'and'Rock Festival 2025 rozpocznie się 31 lipca i potrwa do 2 sierpnia. W tym roku festiwal odbywać się będzie na lotnisku Czaplinek-Broczyno. (PAP)

Autor: Tomasz Szczerbicki

szt/ aszw/