Wybierz kontynent

Karolina Lanckorońska - oficer i mecenas sztuki

Historyk sztuki, oficer prasowy 2 Korpusu Polskiego oraz serce Polonii we Włoszech i współzałożycielka Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie. Ofiarowała Polsce rodzinne zbiory sztuki.

Karolina Lanckorońska. Fot. Centralne Archiwum Wojskowe. Domena publiczna

Pochodziła z rodziny arystokratów, szlacheckiego rodu herbu Zadora. Urodziła się 11 sierpnia 1898 r. w Buchbergam Kamp w Austrii. Studiowała historię sztuki w Wiedniu, gdzie w 1926 r. obroniła doktorat. Habilitowała się na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (1935), gdzie została kierownikiem katedry na Wydziale Humanistycznym i objęła stanowisko sekretarza Towarzystwa Polskich Badań Historycznych.

 

Karolina Lanckorońska z ojcem Karolem ok. 1900.
Macieias. Wikimedia commons

 

Po śmierci ojca (w 1933 r.), znanego kolekcjonera dzieł sztuki Karola Lanckorońskiego, administrowała rodzinnymi majątkami oraz pracowała naukowo.

W konspiracji z Adamem Sapiehą 
W czasie II wojny światowej zaangażowała się w działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej w randze porucznika. Z polecenia dowództwa uczestniczyła w pracach Rady Głównej Opiekuńczej, uznawanej przez Niemców. W ramach tej oficjalnej, de facto konspiracyjnej pracy współpracowała m.in. z wieloletnim przyjacielem rodziny, arcybiskupem krakowskim Adamem Sapiehą.

 

Po aresztowaniu w 1942 r. przez gestapo, podczas przesłuchań usłyszała od oficerów niemieckich o mordzie profesorów lwowskich (1941), co po wojnie opisała w tzw. Raporcie Karli Lanckorońskiej, stanowiącym dowód w śledztwie dotyczącym zbrodni lwowskiej. Z niemieckiego więzienia trafiła do obozu koncentracyjnego Ravensbrück. W kwietniu 1945 r. została z niego zwolniona po interwencji Carla J. Burckhardta, prezesa Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.

 

Oficer prasowy Andersa
Po oswobodzeniu pełniła funkcję oficera prasowego w 2 Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa i wspomagała polskich żołnierzy na emigracji. Była inicjatorką powstania i dyrektorką Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie (1945), gdzie publikowała źródła dotyczące historii Polski. Założyła z bratem Fundację Lanckorońskich z Brzezia (1967), w ramach której wspierała polskie instytucje krajowe i emigracyjne oraz naukowców.

Pałac Lanckorońskich w Wiedniu 
W 1994 r. ofiarowała Polsce część z zachowanej rodzinnej kolekcji dzieł sztuki zgromadzonej przez jej ojca w pałacu Lanckorońskich w Wiedniu. Na Zamek Królewski w Warszawie trafiło 37 obrazów w tym dwa arcydzieła Rembrandta.  Kolekcję ponad 500 dzieł sztuki, w tym 82 obrazy włoskie a także 220 rysunków Jacka Malczewskiego otrzymał Zamek Królewski na Wawelu. Karolina Lanckorońska zmarła 25 sierpnia 2002 r. w Rzymie i została pochowana na cmentarzu Campo Verano.

mb. BEB

© PowiemPolsce.pl Redaktor

Powiązane wydarzenia

1898-08-11

W Buchbergam Kamp w Austrii urodziła się Karolina Lanckorońska, hrabianka, historyk sztuki, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozu koncentracyjnego Ravensbrück, działacz polonijny, w 1994 r. ofiarowała Polsce część rodzinnej kolekcji dzieł sztuki, m.in. dwa obrazy Rembrandta, które trafiły do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie.

Wiedeń (Wiedeń, Austria)

126. rocznica

1994-10-25

W Krakowie na Wawelu w 30. rocznicę przekazania przez Karolinę Lanckorońską na Wawel zbioru cennych obrazów z rodzinnej kolekcji muzeum sprowadziło rozproszone dzieła z Włoch i Stanów Zjednoczonych.

Kraków (małopolskie, Polska)

30. rocznica

2002-08-25

W Rzymie zmarła Karolina Lanckorońska, hrabianka, historyk sztuki, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozu koncentracyjnego Ravensbrück, działacz polonijny, w 1994 r. ofiarowała Polsce część rodzinnej kolekcji dzieł sztuki, m.in. dwa obrazy Rembrandta, które trafiły do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie.

Rzym (region Lacjum, Włochy)

22. rocznica

Wiedeń (Wiedeń, Austria)

Miejsca Polaków na świecie

Miejsca Polaków na świecie

Zapisz się do newslettera

Jesteś tutaj