Wybierz kontynent

Ignacy Mościcki - chemia polskości

Naukowiec, chemik, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939 (ur. 1 grudnia 1867 w Mierzanowie, zm. 2 października 1946 w Versoix).

Urodził się 1 grudnia w Mierzanowie. Pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach i od wczesnych lat szkolnych wykazywał zdolności w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych.



Ruch socjalistyczny

W latach 1886-1891 studiował chemię na politechnice w Rydze, gdzie założył konspiracyjne tzw. „kółko oświatowe”. Należał także do Ligi Narodowej, a później Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, jednak ideowo bliższy okazał się dla niego niepodległościowy ruch socjalistyczny.

Brał udział w przygotowaniu zamachu na generał-gubernatora warszawskiego Josifa Hurko. Po wykryciu spisku wyjechał z żoną Michaliną Czyżewską do Londynu, gdzie pracował jako robotnik, studiował w Technical College Finsbury i Patent Library oraz zaangażował się w działalność socjalistów.

W 1895 r. wybrano go do zarządu Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich i wraz z m.in. Józefem Piłsudskim był delegatem na Kongres II Międzynarodówki odbywający się w Londynie (1896).

Kariera naukowa

W 1897 r. rozpoczął studia uzupełniające z zakresu fizyki i matematyki na Uniwersytecie we Fryburgu. Później opracował nowatorską metodę pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza i zbudował szklany kondensator wysokonapięciowy. Opatentował wynalazek i nadal prowadził badania w zakresie elektryczności.

W kolejnych latach projektował aparaturę chemiczną, badał metody otrzymywania kwasu azotowego, cyjanków i produktów naftowych. W latach 1912-1922 objął stanowisko profesora Politechniki Lwowskiej i w tym czasie zarejestrował sześć patentów z zakresu destylacji i frakcjonowania ropy oraz m.in. sposobu chlorowania metanu.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był inicjatorem powołania Chemicznego Instytutu Badawczego (1922), którym kierował do 1926 r. i został dyrektorem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie. Dzięki niemu powstały także Państwowe Zakłady Związków Azotowych w Tarnowie (1928-1930).



Prezydent RP

Po przewrocie majowym (1926) kandydatura Ignacego Mościckiego została wysunięta przez obóz sanacyjny na stanowisko prezydenta. Zaprzysiężenie odbyło się 4 czerwca 1926 r. w Zamku Królewskim w Warszawie, który stał się oficjalną siedzibą Prezydenta RP. Jako głowa państwa koncentrował się przede wszystkim na przemyśle i gospodarce. W 1933 r. został wybrany na drugą kadencję i pozostał na stanowisku po wprowadzeniu konstytucji kwietniowej w 1935 r., która nadawała prezydentowi szerokie uprawnienia.

Po śmierci marszałka Piłsudskiego (12 maja 1935) ściśle współpracował z Edwardem Rydzem-Śmigłym, którego mianował na stanowisko Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.  

II wojna światowa

Ignacy Mościcki wraz z rządem RP przekroczył granicę polsko-rumuńską 17 września 1939 r. po otrzymaniu informacji o wkroczeniu na teren Polski jednostek Armii Czerwonej. Został internowany przez władze Królestwa Rumunii i 30 września 1939 r. zrezygnował z prezydentury, przekazując urząd Władysławowi Raczkiewiczowi.

Władze rumuńskie zezwoliły na jego wyjazd do Szwajcarii, gdzie zmarł 2 października 1946 r. w Versoix koło Genewy. W 1993 r. szczątki Ignacego Mościckiego przewieziono do Polski i złożono w krypcie archikatedry św. Jana w Warszawie. 

„Srebrny” Fundusz Obrony Narodowej

Na wezwanie Prezydenta RP Ignacego Mościckiego w 1936 r. Polacy ofiarowali na Fundusz Obrony Narodowej w latac1936 – 1939  m.in. zbiór sreber, który ma unikalną wartość historyczną i patriotyczną. To tysiące kosztowności złożonych w akcie obywatelskim. Chodziło wówczas o pozyskanie dodatkowych środków na dozbrojenie armii, w obliczu zagrożeń młodego państwa polskiego.

W styczniu 2023 roku zbiór niezwykle cennych sreber z historycznego Funduszu Obrony Narodowej stał się własnością Muzeum Narodowego w Poznaniu. 

Eksponaty zostały przekazane przez Kancelarię Premiera, Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości przekazania, przypomniał o determinacji naszych przodków do obrony niepodległości swojej Ojczyzny. Dziś czerpiemy z ich dziedzictwa rozbudowując naszą obronność oraz pomagając naszym ukraińskim sąsiadom w potrzebie.

Premier Mateusz Morawiecki wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński w Muzeum Narodowym w Poznaniu podczas uroczystości przekazania kolekcji sreber z Funduszu Obrony Narodowej.

PowiemPolsce.pl

Ignacy Mościcki. Wielcy Polacy – nieznani wynalazcy:

© PowiemPolsce.pl Redaktor

Zobacz więcej

Powiązane wydarzenia

1867-12-01

W Mierzanowie urodził się Ignacy Mościcki, z wykształcenia chemik, polityk, w latach 1926–1939 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

157. rocznica

1922-12-20

Zgromadzenie Narodowe wybrało na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Stanisława Wojciechowskiego, który ustąpił po przewrocie majowym w 1926 r. i skupił się na pracy naukowej.

102. rocznica

1939-09-17

Wojska radzieckie przekroczyły wschodnią granicę Rzeczypospolitej, a przedstawiciele rządu z Prezydentem RP Ignacym Mościckim granicę polsko-rumuńską po otrzymaniu informacji o agresji ZSRR na Polskę; w 2013 r. Sejm RP ustanowił święto państwowe Dzień Sybiraka, w celu upamiętnienia ofiar sowieckich deportacji w głąb ZSRR.

Zaleszczyki (Obwód tarnopolski, Ukraina)

85. rocznica

1946-10-02

W Versoix koło Genewy zmarł Ignacy Mościcki, chemik, wynalazca i prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939.

Genewa (kanton Genewa, Szwajcaria)

78. rocznica

Miejsca Polaków na świecie

Miejsca Polaków na świecie

Zapisz się do newslettera

Jesteś tutaj