Wybierz kontynent

Melchior Wańkowicz

Reportażysta, publicysta i korespondent podczas II wojny światowej, którego najbardziej znaną książką jest „Bitwa o Monte Cassino” o walce stoczonej przez polskich żołnierzy w 1944 r.

 

Urodził się 10 stycznia 1892 r. w rodzinnym majątku Kałużyce położonym nieopodal Mińska i wcześnie został osierocony. Do szkoły chodził w Zakopanem i w Warszawie, a studia rozpoczął na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Krakowie uczęszczał także do Szkoły Nauk Politycznych. Zarówno w gimnazjum, jak i na studiach zaangażował się w konspiracyjną działalność niepodległościową. W czasie I wojny światowej działał jako pełnomocnik Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego, który udzielał pomocy Polakom przebywającym podczas wojny w Rosji. W 1920 r. walczył z bolszewikami, a w 1923 r. został kierownikiem Wydziału Prasowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Trzy lata później skupił się na działalności literackiej. 

 

Pierwsze reportaże

Debiutował tekstami prasowymi jeszcze przed I wojną światową. W 1924 r. był współzałożycielem Towarzystwa Wydawniczego „Rój”, a pierwszy reportaż ukazał się po podróży do Meksyku („W kościołach Meksyku”, 1927). Pracował także jako doradca reklamowy i w 1931 r. wymyślił jedno z najbardziej znanych haseł w przedwojennej Polsce: „Cukier krzepi”. Pięć lat później ukazał się reportaż „Na tropach Smętka”, będący obrazem życia mniejszości polskiej na terenie niemieckich Prus Wschodnich. Z powodu tej publikacji po rozpoczęciu II wojny światowej Wańkowicz musiał ukrywać się przed Niemcami.

 

Monte Cassino

We wrześniu 1939 r. pisarz przedostał się do Rumunii, a od 1943 r. był korespondentem wojennym 2 Korpusu pod dowództwem gen. Władysława Andersa. W maju 1944 r. uczestniczył w bitwie pod Monte Cassino, którą opisał w reportażu „Bitwa o Monte Cassino”, wydanym w Mediolanie (1945-1947). Po zakończeniu wojny zamieszkał w Londynie, a potem w Stanach Zjednoczonych. Do wspomnień wojennych wracał w kilku książkach m.in. „Wrzesień żagwiący” (1947) i autobiograficznej „Ziele na kraterze” (1950). W ten sposób przyczynił się do powstania legendy obrony Westerplatte i walki Hubalczyków, a także literacko pożegnał córkę Krystynę, która zginęła podczas powstania warszawskiego. Z krytyką spotkały się natomiast jego felietony „Kundlizm” (1947), piętnujące wady narodowe Polaków. W 1950 r. podróżował po Kanadzie i napisał „Tworzywo” (1954) – o życiu i sprawach polskich emigrantów w tym kraju. 

 

Ostatnie lata życia

W 1958 r. powrócił do Polski. Pisał, podróżował i wydawał, choć jego książki podlegały cenzurze, np. okrojone wydanie „Bitwy o Monte Cassino”. W 1964 r. podpisał tzw. List 34, w którym pisarze i intelektualiści wyrazili protest przeciwko polityce kulturalnej państwa i który został odczytany w Radiu Wolna Europa. Wańkowicz został wówczas uwięziony na kilka tygodni. W ostatnich latach życia pracował nad książką „Karafka La Fontaine’a”, w której podsumowywał swoje życie i twórczość. Zmarł 10 września 1974 r. w Warszawie.

 

© PowiemPolsce.pl Redaktor

Zobacz więcej

Powiązane wydarzenia

1892-01-10

W Kalużycach urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, dziennikarz i reportażysta, autor m.in. książki „Bitwa o Monte Cassino” i powieści „Ziele na kraterze”.

Ubiel (Białoruś)

132. rocznica

Ubiel (Białoruś)

Miejsca Polaków na świecie

Miejsca Polaków na świecie

Zapisz się do newslettera

Jesteś tutaj