W Londynie w 2019 roku zmarł Artur Rynkiewicz, ostatni żyjący minister Rządu RP na uchodźstwie. Urodził się dnia 8 grudnia 1927 roku w Stołowiczach, niedaleko od Baranowa, w województwie nowogródzkim. Deportowany w 1940 roku jako 13 letnie dziecko w głąb Rosji, przeżył śmierć z wyczerpania młodszego rodzeństwa, brata i siostry, a po trzech latach wydostał się wraz z Armią Andersa do Iranu.

Uczył się w Junackiej Szkole Kadetów w Kastinie, a następnie w latach 1943 1947 w brytyjskiej szkole lotniczej RAF dla małoletnich co zostało uwieńczone służbą w RAF  od 1947 do 1953 roku w stopniu sierżanta. Służył m.in. W Niemczech, na Cyprze i Dalekim Wschodzie. Po ukończeniu elektrotechniki w Polytechnic of North London pracował jako inżynier, a następnie wykładowca szkół technicznych.

Tyle życiorys zawodowy wyrwanego przez wojnę z domu chłopca, który robił wszystko aby walczyć, stać się żołnierzem, służyć ojczyźnie. Niemniej bogaty i osadzony na odwadze i dążeniu do celu wolnej Polski jest życiorys Artura Rynkiewicza związanego ze środowiskiem emigracyjnym Londynu. Od 1963 roku pełnił odpowiedzialne funkcje w Zjednoczeniu Polskim w Wielkiej Brytanii (prezes w latach 1974 -1990). To za jego prezesury Zjednoczenie wywierało nacisk na rządzących i media Wielkiej Brytanii wspierając opozycje demokratyczną w kraju. Warto tu odnotować sprzeciw wobec wizyty w Londynie Szelepina, byłego szefa KGB czy wspólny z Leszkiem Kołakowskim wiec wspierający KOR oraz strajkujących robotników Radomia i Ursusa.

Zjednoczenie przekazało w 1977 r. delegatom 23 państw sygnatariuszy umowy helsińskiej spektakularny 234 stronicowy raport po polsku i po angielsku o łamaniu praw wolności myśli, wyrażania opinii oraz swobód religijnych. Raport osobiście tłumaczył A. Rynkiewicz. Wśród działań organizacji pod jego przewodnictwem na szczególną uwagę zasługuje wzmacnianie wzajemnych kontaktów Polonii na świecie – np. zorganizowany w 1983  roku Zjazd Polonii Świata w Londynie z udziałem 182 delegatów z 19 krajów.

Od 1966 roku był związany z Polskim Ośrodkiem Społeczno - Kulturalnym w Londynie. (m.in. pełnił funkcje prezesa, skarbnika i wiceprezesa). Inne ważne równolegle pełnione zaszczytne obowiązki to przewodniczenie w latach 1966 -1968 Zrzeszeniu Studentów i Absolwentów Polskich na Uchodźstwie czy wice prezesostwo Stowarzyszenia Techników Polskich (1974 –1976).  We wspomnieniach współpracowników Artura Rynkiewicza przewija się dynamika jego działań powiązana z rzetelnością i sumiennością prowadzenia spraw gospodarczych instytucji i stowarzyszeń, którym przewodził.

Wspierał również wraz z małżonką Polaków seniorów, którzy nie znajdowali należytego wsparcia od brytyjskiego rządu. W 1981 roku wraz ze Związkiem Lekarzy Polskich utworzył organizację Medical Aid for Poland, której priorytetem było wysyłanie sprzętu medycznego i leków do kraju. W Polsce dystrybucję darów koordynowała Komisja Charytatywna Episkopatu Polski. Wartość pomocy, w tym również żywności i odzieży w 1983 roku wyniosła przeszło  1 mln., a w 1984 r. 4 mln. funtów.

Znalazł poczesne miejsce w historii po przemianach w kraju 1989 roku. Objął funkcję Przewodniczącego Obywatelskiego Komitetu Wyborczego, do którego weszli działacze niepodległościowi zamieszkujący Wielką Brytanię i działający w tzw. ośrodku legalistycznym, zaś od 8 sierpnia 1990 do 22 grudnia 1990 był ministrem spraw emigracji w drugim rządzie Edwarda Szczepanika. Wraz ze złożeniem insygniów władzy przez Ryszarda Kaczorowskiego,  ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie na ręce, pierwszego wybranego po jarzmie komunizmu w powszechnych demokratycznych wyborach, prezydenta Lecha Wałęsy ustąpił  ostatni Rząd RP na uchodźstwie. Nie zakończyła się jednak działalność polityczna i społeczna Artura Rynkiewicza, jedynie nabierała nowego rozmachu.

Miałem zaszczyt poznać go osobiście w latach 90.tych, kiedy to przyjeżdżał do kraju. Po wypełnionych po brzegi służbowymi spotkaniami dniach wspólnie z żoną Anną co roku znajdywał czas na krótki wypoczynek w Nałęczowie Zdroju. Niezłomny w swojej postawie życiowej patriota i orędownik jednoczenia Polaków na całym świecie, po uszy zanurzony w polityce, nie zaniedbywał spotkań z Polakami rozsianymi po różnych zakątkach Wielkiej Brytanii. Ostatnie lata życia pomimo, że ciężko chorował zasłuchany był w wieści z ojczyzny. Dzielnie wspierała go w tym trudnym czasie małżonka Anna. Zmarł 15 września, a msza pogrzebowa została odprawiona w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie dnia 26 września 2019 r.

„Przesyłam Wam jedną z kopii Artura życiorysu - Miał długie życie i też dość „bogate” w wielu kierunkach. Nie jest to łatwy czas dla Mnie, to jednak 49 lat razem.” - napisała Anna Rynkiewicz, wdowa po zmarłym w liście do przyjaciół w Polsce po śmierci męża. Rzeczywiście życie Artura Rynkiewicza było „bogate” i również jeszcze za życia był zauważony, otrzymywał liczne nagrody, ordery, tytuły. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP (1999).

Artur Rynkiewicz powrócił do kraju – został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (Kwatera: C 30; Rząd: K 3 - II, Grób: 5).

Zdzisław Bielecki