Urodził się 18 listopada 1860 r. w Kuryłówce na Podolu. Wcześnie osierocony, wychowywany był przez ciotkę i od najmłodszych lat wykazywał talent muzyczny. Później studiował grę na fortepianie w warszawskim Instytucie Muzycznym (1872-1878), uczelni, do której wcześniej uczęszczał Fryderyk Chopin.

Edukacja i debiut

Fascynacja muzyką Chopina towarzyszyła mu przez całe życie, zarówno w karierze pianisty, jak i kompozytora. Po studiach pracował jako nauczyciel gry na fortepianie, komponował i występował podczas okazjonalnych uroczystości. Po rodzinnej tragedii (śmierć żony w 1881 r.), niepełnosprawny syn), wyjechał na dalszą naukę do Berlina.

Przełomem w karierze Paderewskiego było spotkanie ze słynną aktorką Heleną Modrzejewską, dzięki której mógł kontynuować naukę w Wiedniu pod kierunkiem Teodora Leszetyckiego. Jako pianista debiutował w 1887 r., a sukces zapewnił mu występ rok później w Paryżu, gdzie zaprzyjaźnił się także z francuskim kompozytorem Camillem Saint-Saënsem.

Kariera muzyczna

Charyzma sceniczna i porywająca publiczność gra sprawiły, że występował na coraz ważniejszych scenach, m.in. przed królową Wiktorią w Londynie. Z powodów finansowych zdecydował się na tournée po Stanach Zjednoczonych (1891-1892), które przyniosło mu rozgłos i sprawiło, że zdecydował się zamieszkać w USA.

Tamtejsza prasa określała go mianem „mistrza” i „czarodzieja klawiatury”, a Paderewski wszedł w kręgi elity politycznej kraju oraz zaangażował się w działalność charytatywną. W 1902 r. w Metropolitan Opera w Nowym Jorku odbyła się premiera opery „Manru”, jedynego dzieła scenicznego skomponowanego przez Paderewskiego. Popularność i kontakty w środowisku polityków artysta wykorzystywał, by zabiegać o „sprawę polską”. Po wybuchu I wojny światowej był współzałożycielem komitetów pomocy Polakom w Paryżu i Londynie, a w szwajcarskim Vevey założył wraz z Henrykiem Sienkiewiczem Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

Odzyskanie niepodległości

Popularność wykorzystał w działaniach dyplomatycznych. Spotkał się z amerykańskim prezydentem Woodrowem Wilsonem, któremu w 1917 r. przekazał memoriał dotyczący Polski. Rok później „sprawa polska” pojawiła się w programie pokojowym przedstawionym przez Wilsona. Punkt 13. stanowił o utworzeniu niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza i został zatwierdzony na konferencji pokojowej w Paryżu (1919-1920), w ramach traktatu wersalskiego, który kończył I wojnę światową i ustalał granice w Europie. Paderewski wraz z Romanem Dmowskim byli delegatami reprezentującymi Polskę na paryskiej konferencji.

Funkcje w rządzie RP

Ignacy Paderewski działał także w Polsce. 26 grudnia 1918 r. przyjechał do Poznania, gdzie wygłosił patriotyczne przemówienie, które stało się impulsem do wybuchu zakończonego sukcesem powstania wielkopolskiego.

W Warszawie podjął się roli mediatora pomiędzy kręgiem Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego, a 16 stycznia 1919 r. został premierem i równocześnie ministrem spraw zagranicznych.

Wspierał także generała Tadeusza Rozwadowskiego w planach tworzenia Legionu Amerykańskiego (powstała wówczas polsko-amerykańska Eskadra Lotnicza im. Tadeusza Kościuszki). W grudniu 1919 r. zrezygnował z funkcji politycznych, wyjechał do Szwajcarii i skupił się na muzyce.

Ostatnie lata

W kolejnych latach komponował i koncertował, ale po 1935 r. i śmierci Józefa Piłsudskiego ponownie zaangażował się politycznie w tzw. Front Morges, powstały z inicjatywny Władysława Sikorskiego. Po wybuchu II wojny światowej Paderewski wszedł w skład władz Polski na uchodźstwie i działał w Stanach Zjednoczonych na rzecz rządu Sikorskiego.

Zmarł 29 czerwca 1941 r. w Nowym Jorku. W 1992 r. prochy Ignacego Paderewskiego sprowadzono do Polski i złożono w krypcie archikatedry św. Jana w Warszawie. Serce pianisty pozostaje w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown w Stanach Zjednoczonych.

mb.