Urodziła się 7 listopada 1867 r. w Warszawie. Oboje rodzice prowadzili stancje dla chłopców (ojciec) i dziewczynek (matka), a ojciec był również dyrektorem w gimnazjach męskich i nauczycielem matematyki oraz fizyki. Rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt, którą wcześniej prowadziła jej matka, a później ukończyła ze złotym medalem (1883) III Żeńskie Gimnazjum Rządowe. Wraz z siostrami, Bronisławą i Heleną, uczyły się także na Uniwersytecie Latającym (tajnej wyższej uczelni w Warszawie).

Studia w Paryżu

Maria i Bronisława podjęły decyzję o dalszym kształceniu i umówiły się, że na studia do Paryża wyjedzie starsza siostra, a młodsza będzie pracować w kraju na jej utrzymanie, a później role się odwrócą. Maria podjęła pracę guwernantki, a później uczęszczała na zajęcia w laboratoriach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, gdzie nauczyła się analizy chemicznej. W 1891 r. wyjechała do siostry, by kontynuować studia (matematykę i fizykę) na paryskiej Sorbonie.

Nobel z fizyki

Po studiach zajęła się badaniami naukowymi i poślubiła Pierre’a Curie, z którym opracowali metodę wskaźników promieniotwórczych. W 1898 r. ogłosili odkrycie nowego pierwiastka chemicznego – polonu (symbol Po), a pod koniec 1898 r., wspólnie z Gustavem Bémontem, radu (symbol Ra). Za te odkrycia Maria i Pierre otrzymali w 1903 r. Nagrodę Nobla z fizyki za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości. W 1906 r. Pierre Curie zginął w wypadku, a Maria objęła po nim katedrę fizyki jako pierwsza kobieta profesor na paryskiej Sorbonie.

Nobel z chemii

Po śmierci męża prowadziła dalsze badania i 7 listopada 1911 r. otrzymała drugą Nagrodę Nobla – z chemii za odkrycie polonu i radu. W ten sposób stała się pierwszą osobą wyróżnioną nagrodą dwukrotnie i pierwszą kobietą nagrodzoną w dziedzinie chemii. W 1914 r. w wyniku jej starań powstał w Paryżu Instytut Radowy (obecnie Institut Curie), w którym prowadzono badania nad promieniotwórczością i radioizotopami. Instytut ukończyli późniejsi laureaci Nagrody Nobla, m.in. córka Marii – Irène oraz jej zięć Frédéric Joliot-Curie, którzy odkryli sztuczną radioaktywność (1935).

Mobilne RTG

Po wybuchu I wojny światowej Maria szkoliła wraz z córką Irène lekarzy wojskowych jako techników radiologów. W polowych warunkach wykonywały zdjęcia rentgenowskie (RTG) żołnierzom, dzięki aparatom umieszczonym w specjalnych samochodach. W 1916 r. Maria jako jedna z pierwszych kobiet uzyskała prawo jazdy, by móc przemieszczać się z aparaturą RTG.  

W Polsce

W 1921 r. wraz córkami Irène oraz Ève wyruszyły do Stanów Zjednoczonych, gdzie zebrały pieniądze wśród Polonii amerykańskiej oraz amerykańskich milionerów na zakup grama radu do Instytutu Radowego. Osiem lat później w wyniku podobnej zbiórki Maria kupiła gram radu dla Instytutu Radowego w Warszawie (obecnie Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie), który powstał z jej inicjatywy w 1932 r.

Ostatnie lata

Pod koniec lat 20. zaczęły się nasilać problemy zdrowotne uczonej. Lekarze zdiagnozowali niedokrwistość plastyczną, wiadomo również, że cierpiała na chorobę popromienną wywołaną przez promieniowanie jonizujące. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 r. w Passy we Francji. W 1995 r. szczątki Marii i Pierre’a Curie przeniesiono do Panteonu w Paryżu. W stulecie urodzin uczonej przy ul. Freta 16 w Warszawie (miejsce urodzenia noblistki) otwarto Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie.

mb.