Karol August Freyer. właśc. Karl August Freyer. Syn ziemianina Johanna Gottfrieda i Johanny z Bachów. Od najmłodszych lat muzyki i gry na organach uczył go kantor K.B. Geissler, a teorii muzyki i kompozycji Schneider i Pohlenz w Lipsku. Polecony przez nich Józefowi Elsnerowi przybył do Warszawy w 1827 r., by ukończyć u niego studia muzyczne. W Polsce miał pozostać do końca życia.

Został nauczycielem muzyki, a do grona jego uczniów należał Stanisław Moniuszko. Był uważany za najlepszego organistę stolicy. W 1831 r. otrzymał posadę kontrabasisty w orkiestrze Teatru Wielkiego. Wkrótce musiał z niej zrezygnować, ze względu na słabe zdrowie. Odtąd poświęcił się wyłącznie grze na organach.

 

Uznany przez największych
W 1834 r. odbył trzyletnie tournée po miastach niemieckich, gdzie spotkał się z dużym uznaniem jako organista. Odwiedził m.in. Berlin Hamburg i Wrocław, zdobywając uznanie publiczności, krytyków i wybitnych muzyków, m. in. Felixa Mendelssohna.

Po powrocie do Warszawy otrzymał stanowisko organisty w kościele ewangelickim pw. Św. Trójcy. Założył profesjonalny chór parafialny oraz szkołę muzyczną, w której ubożsi uczniowie kształcili się za darmo. Był właścicielem szkoły i prowadził ją przez 30 lat. Gdy władze carskie po powstaniu listopadowym zamknęły wyższe uczelnie, była jedyną placówką tego rodzaju w mieście.

W 1838 r. Freyer ożenił się z Dorotą Roth. Była ona wdową po jego poprzedniku na stanowisku organisty w kościele św. Trójcy, matką kompozytora Teodora Einerta. Doczekali się córki.

 

 

Upadnij na kolana
Kiedy w 1861 r. otwarto Instytut Muzyczny, Freyer zlikwidował swoją szkołę. W nowo powstałej uczelni objął posadę profesora gry i teorii organowej. I tutaj miał na uwadze niezamożnych uczniów.

Był autorem podręcznika „Praktyczna Szkoła na Organy”, przez wiele lat obowiązującego w Instytucie Muzycznym. W 1871 r. należał do grona założycieli Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.

Karol August Freyer był nie tylko znakomitym pedagogiem i organistą. Skomponował również wiele różnorakich utworów: chorały, fantazje, msze, preludia, tańce i wariacje koncertowe.  Są one wykonywane do dzisiaj, np. pieśń religijna „Upadnij na kolana”.

Doceniany przez innych muzyków i kompozytorów, należał do grona bliskich przyjaciół Fryderyka Chopina – otrzymał od niego portret z dedykacją.

 

Został w Polsce na zawsze
Po 52 latach pracy, w 1879 r., przeszedł na emeryturę i wyprowadził się do córki, do Pilicy k. Grójca. Tutaj zmarł 28 maja 1883 r. i został pochowany na miejscowym cmentarzu ewangelickim. Gdy cmentarz likwidowano, prochy i nagrobek artysty zostały przeniesione na cmentarz ewangelicko–augsburski w Warszawie. Data urodzenia, jak na nim widnieje, jest błędna – zamiast 1801 r., jest na nim wyryty 1803 r.

R.G.