W Instytucie Zdrowia Akademii Polonijnej w Częstochowie opracowano raport ukazujący wpływ substancji uzależniających na zdrowie i życie ludzi, w szczególności dzieci i młodzieży. Publikacja dotyczy trzech grup substancji psychoaktywnych: alkoholu, nikotyny oraz innych niż alkohol i tytoń substancji - zarówno legalnych, jak leki przeciwbólowe i nasenne czy substancje wziewne, jak i szerokiej gamy substancji nielegalnych, czyli narkotyków.

„Dokonaliśmy obiektywnego przeglądu polskich i zagranicznych badań, analiz i literatury dotyczących wpływu substancji psychoaktywnych na życie i zdrowie” - informuje prof. dr hab. Maciej Rudnicki, rektor Akademii Polonijnej w Częstochowie.

Według raportu alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną używaną przez młodzież. Picie i upijanie się młodych ludzi stanowi duży problem, bardzo często uzależnienie spowodowane jest zbyt wczesnym spróbowaniem alkoholu.

Publikacja Akademii Polonijnej w Częstochowie pokazuje skalę problemu. W Polsce liczba osób uzależnionych od alkoholu i nadmiernie pijących sięga od 4 do 5 mln, a osób wymagających leczenia od 1 mln do 1,2 mln. Z tego leczeniem objętych jest około 15 proc. Osób żyjących w zasięgu społecznie negatywnych skutków alkoholizmu jest około 12 mln.

Autorzy raportu podkreślili, że palenie papierosów to w Polsce choroba cywilizacyjna, która dotyka dużej liczby naszej populacji, w tym też niestety młodych ludzi. To palenie powoduje przedwczesne zgony, głównie za sprawą chorób układu oddechowego, krążeniowo-naczyniowych i onkologicznych. W Polsce rocznie palacze wypalają ponad 50 miliardów papierosów, czyli 137 milionów dziennie.

Jak pokazuje raport, wielu palaczy nie potrafi mimo chęci i wielu prób zerwać z nałogiem. Aż 85 proc. uzależnionych ma nieudane próby abstynencji w ciągu trzech lat obserwacji.

„70 proc. palaczy chce wyjść z nałogu, co oznacza, że państwo powinno tworzyć możliwości rzucenia palenia“ - zauważa prof. Maciej Rudnicki.

Opracowanie, z uwagi na aktualną debatę nad wpływem e-papierosów na zdrowie człowieka, przedstawia również stanowisko fachowej literatury poparte wynikami badań, ekspertyz i analiz.

„Nie minęło wystarczająco dużo czasu od pojawienia się e-papierosów na rynku, aby znać długotrwałe skutki ich palenia, w związku z tym konieczne jest prowadzenie ciągłych badań monitorujących wpływ e-papierosów na zdrowie i życie ludzi“ - przekonuje prof. Maciej Rudnicki.

Raport przeanalizował też narkotyki i ich wpływ na życie ludzi. Najczęściej zażywane przez uczniów były marihuana i haszysz, czyli przetwory konopi indyjskich. Do przyjmowania ich „kiedykolwiek w życiu” przyznało się w 2021 roku 36 proc. badanych, co oznacza spadek (o 6 punktów procentowych) w stosunku do rekordowego roku 2016. Po marihuanie i haszyszu najbardziej rozpowszechnioną nielegalną substancją jest amfetamina. W roku 2021 do eksperymentów z tą substancją przyznało się 6 proc. uczniów.

„Nie trzeba mieć dostępu do podziemia narkotykowego, żeby się narkotyzować. Na rynku są dostępne środki zawierające neurotoksyny. Rolą państwa jest uregulowanie dostępu do nich“ - twierdzi prof. Maciej Rudnicki.

Według raportu Akademii Polonijnej styl życia jest najważniejszym czynnikiem decydującym o zdrowiu i jakości życia człowieka. W okresie dzieciństwa i młodości nabywane są zachowania zdrowotne rzutujące na styl życia w wieku dorosłym. Dlatego też, zdaniem autorów raportu, ważne jest podejmowanie wysiłków promujących zachowania służące zdrowiu. Według prof. Macieja Rudnickiego działania takie winny być podejmowane przez władze publiczne i kierowane zarówno do nastoletniej młodzieży, jak i ich rodziców. Jego zdaniem profilaktyka to przyszłość. Pod warunkiem, że będzie to profilaktyka dobrze zaprojektowana, czyli oparta na dowodach i realizowana przez specjalistów.

W publikacji Akademii Polonijnej na pierwszy plan wybijają się hasła: „lepiej zapobiegać niż leczyć“ i „używaj życia bez używek“.

„Ważne, aby polityka wobec substancji psychoaktywnych była kompleksowa i dotyczyła zarówno substancji legalnych, jak i nielegalnych“ - apeluje prof. Maciej Rudnicki.

To nie koniec prac w Akademii Polonijnej mających pokazać stan walki z używkami. „W pierwszej połowie 2025 r. powstanie raport o efektach zastosowanych działań mających ograniczyć używki. Nie można popełniać błędów z przeszłości, np. z czasów prohibicji, która doprowadziła do wzrostu przestępczości“ - zapowiedział prof. Maciej Rudnicki.

Źródło informacji: PAP MediaRoom