Sprawa obozu KL Gusen od dłuższego czasu znajduje się w centrum uwagi polskich władz, w tym Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ambasady RP w Wiedniu oraz Instytutu Polskiego w Wiedniu. Ochrona materialnych śladów po obozie stanowi kluczowy element zachowania pamięci o tym miejscu martyrologii oraz podstawę do dalszych działań mających na celu upamiętnienie ofiar tego obozu poprzez zagospodarowanie terenu pod przyszłe instytucjonalne miejsce pamięci.

Oboz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się w Austrii, był jednym z najcięższych i najokrutniejszych obozów systemu III Rzeszy. Został założony w 1938 roku i funkcjonował do 1945 roku, obejmując dwa główne obozy: Mauthausen i Gusen, które służyły jako miejsca przetrzymywania więźniów politycznych, Żydów, Romów, a także jeńców wojennych. Obóz był znany z brutalnego traktowania więźniów, pracy ponad siły oraz masowych egzekucji. W Mauthausen-Gusen i podobozach zmarło przynajmniej 90 000 więźniów. Polacy byli najliczniejszą grupą narodowościową. Większość zginęła w wyniku wyczerpania, głodu, chorób, egzekucji oraz brutalnych eksperymentów medycznych.