Józef Warszawski urodził się 9 marca 1903 r. w Hamburgu w rodzinie Wilhelma i Leokadii z domu Chełkowskiej. W 1914 r. ukończył w Hamburgu siedmioklasową Katolische Gemeindeschule. Po zakończeniu I wojny światowej wrócił do Polski. Zamieszkał w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie w 1920 r. ukończył Gimnazjum Męskie. Jako ochotnik w tym samym roku zgłosił się do wojska i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
Nowicjat w zakonie jezuitów i święcenia kapłańskie
W 1924 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Kaliszu, gdzie odbył nowicjat. Studiował filozofię w Krakowie i teologię w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał 18 czerwca 1933 r. Po studiach kierował biblioteką na Bobolanum. Następnie wykładał filozofię i prowadził bibliotekę Papieskiego Seminarium Wschodniego w Dubnie Wołyńskim. Od 1936 r. współpracował z pismami „Przegląd Powszechny” i „Sodalis Marianus”. W latach 1935–1936 był profesorem filozofii w Papieskim Seminarium Wschodnim w Dubnie Wołyńskim, zaś w latach 1937–1938 ks. Warszawski odbył we Lwowie trzecią probację zakonną.
W obronie stolicy
Brał udział w obronie stolicy we wrześniu 1939 r., jako kapelan-ochotnik na Mokotowie. Podczas okupacji używał nazwiska Stanisław Kamiński. Major czasu wojny. W konspiracji działał od sierpnia 1943 r., w służbie duszpasterskiej Armii Krajowej. Prowadził słynne „rekolekcje narodowe”.
Praca nad „Uniwersalizmem”
Pod jego kierunkiem w środowisku Konfederacji Narodu została opracowana jedna z najoryginalniejszych koncepcji filozoficznych powstałych w ekstremalnych warunkach II wojny światowej - „Uniwersalizm”. Była intelektualną reakcją katolików na niweczące resztki chrześcijańskiego ładu społecznego zbrodnicze ideologie: sowiecki komunizm oraz niemiecki nazizm. Główną zasadą światopoglądu uniwersalizmu był stanowisko, że Bóg jest ostatecznym celem człowieka. Ks. Warszawski w latach okupacji był także kapelanem kierowanej przez Bolesława Piaseckiego ps. „Sablewski” Konfederacji Narodu i związanej z nią grupy „Sztuka i Naród”.
Kapelan i negocjator
W Powstaniu Warszawskim, którego był od początku zdecydowanym przeciwnikiem, „Ojciec Paweł” został kapelanem Zgrupowania „Radosław”; Baonu „Zośka” i „Parasol”, oddziałów „Czata 49”, „Wigry”, Konfederacji Narodu, „Mieczyków”.
Przeszedł najcięższy powstańczy szlak bojowy z Woli przez Stare Miasto na Czerniaków. 23 września 1944 r. ks. Józef Warszawski SJ stojąc przed wycelowanym w siebie karabinem maszynowym, wynegocjował ocalenie blisko 120 powstańców pojmanych przez Niemców na Czerniakowie. W rozmowie z dowództwem niemieckim uzyskał dla nich status jeńców wojennych.
Na emigracji w okupowanych przez Aliantów Niemczech
Po upadku powstania znalazł się w obozach przejściowych w Żyrardowie i Skierniewicach. Potem przebywał w Stalagu III A Luckenwalde i Stalagu X B Sandbostel. Numer jeniecki: 224766
Do 1948 r. pracował w okupowanych przez Aliantów Niemczech jako kapelan harcerski i kapelan kobiecego obozu żołnierskiego w Oberlangen. Był organizatorem Zrzeszenia Wydawców i Dziennikarzy Polskich w Niemczech, współzałożycielem Zjednoczenia Polskiego i redaktorem „Biuletynu Informacyjnego”. W latach 1948–1950 w Londynie redagował pismo „Sodalis Marianus”. W 1950 wyjechał do Rzymu.
Kierownik Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego
Od 13 października 1951 r. do 13 marca 1957 r. był kierownikiem Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego. Ponadto pracował w Polskim Instytucie Historycznym i redagował seryjne wydawnictwo „Sacrum Poloniae Millenium”. W 1969 r. przeniósł się do Grottaferrata pod Rzymem, gdzie poświęcił się pracy naukowej i publicystycznej, żywo angażując się w życie polskich środowisk emigracyjnych.
Myśl jest bronią
Ojciec Paweł był autorem wielu książek. Do jego głównych prac należą: Rhapsodia Mariana (w języku łacińskim), Rzym 1952; Katolickość dzieł Mickiewicza, Rzym 1956; Analysis graphologica autographi S. Stanislai Kostka, Rzym 1959; Największy z międzynarodowych Polaków – św. Stanisław Kostka, Rzym 1961; Mickiewicz uczniem Sarbiewskiego, Rzym 1964; El mito de Garabandal, Madryt 1973; Akcja antypapieska w Polsce w czasie II wojny światowej, Londyn 1979; Studia nad wyznaniowością religijną marszałka Józefa Piłsudskiego, Londyn 1978; „Dramat Rzymski” Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (1622–1625), Rzym 1984; Zwięzły komentarz do wydanej przez Kongregację Doktryny Wiary „Deklaracji” o przynależności do stowarzyszeń masońskich, Gdańsk 1982, Myśl jest bronią, Warszawa 1988; Z kazalnic przygodnych, Warszawa 1993.
Powrót do Ojczyzny
W 1994 r. wrócił do Warszawy. W 1995 r. otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Ostrowia. Zmarł 1 listopada 1997 r. Został pochowany w grobowcu Zgromadzenia Jezuitów na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. W Ostrowie nazwano ulicę jego imieniem.
Ks. Józef Warszawski SJ został odznaczony: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (1.10.1944), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (4.09.1963), Krzyżem Walecznych (11.08.1944), Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym. (31.07.1987).
empe
© PowiemPolsce.pl
09.03.2024 / 06:00
